Bij het oversteken van de grens tussen Europa en Rusland wisselen treinen altijd van wiel of stappen passagiers over op een andere trein. De reden hiervoor zijn de verschillende spoorbreedtes, waarvan de afmetingen vele jaren geleden zijn vastgesteld.
Stephenson's nummer
In veel Europese landen, in China en de VS, is de afmeting van de spoorbaan 4 voet en 8,5 inch, dat wil zeggen 1435 mm. Deze breedte werd door ingenieur George Stephenson overgenomen om de eerste passagiersspoorlijn van Liverpool naar Manchester te bouwen. In die tijd was deze breedte van de paden het smalst van allemaal.
Het was geen toeval dat Stephenson stopte op een breedte van 1435 mm - dit kwam overeen met de afstand tussen de wielen van Romeinse strijdwagens en later van postkoetsen. Welnu, de eerste Engelse stoomlocomotief werd, zoals u weet, precies volgens de breedte van de postkoets gebouwd.
Even later werd, volgens het project van ingenieur Brinell, een spoorlijn met een breedte van 2135 mm gebouwd. Men geloofde dat een dergelijke afstand voorwaarden zou scheppen voor het verhogen van de snelheid van de locomotief. In heel Europa begon een echte haasje-over, geassocieerd met sporen van verschillende breedtes, en stoomlocomotieven begonnen onregelmatig te rijden. Als gevolg hiervan vaardigde het Britse parlement in 1846 een decreet uit dat alle spoorwegeigenaren verplichtte de spoorbreedtes aan te passen aan de grootte van Stephenson.
Russische meter
In Rusland is het spoor precies 85 cm breder dan het Stephenson spoor en 1520 mm. Toegegeven, ze stopten niet meteen bij deze maat. De allereerste Russische spoorweg St. Petersburg - Tsarskoe Selo, die in 1837 werd geopend, had over het algemeen een spoorbreedte van 1829 mm.
In 1843 ontwierp de ingenieur Melnikov de spoorlijn St. Petersburg - Moskou en legde er een spoor van 1524 mm in. Deze maat was naar zijn mening veel optimaler voor de snelheid en stabiliteit van het materieel dan Stephenson. Bovendien zorgde het voor een handiger plaatsing van het locomotiefmechanisme en een toename van het volume van de ketel en de massa van de lading. Een spoorlijn van deze omvang werd vervolgens niet alleen door heel Rusland verspreid, maar ook in Finland en Mongolië.
Er is ook een versie dat de afmetingen van het spoor, anders dan de Europese, verband hielden met het doel om het voor de vijand moeilijk te maken om troepen in Rusland te betreden in geval van een aanval op het land.
In de Sovjetjaren werd de spoorwijdte met 4 mm verminderd en werden alle spoorwegen overgebracht naar de spoorbreedte van 1520 mm, die tot op de dag van vandaag bestaat, ook in de landen van het voormalige GOS. Dit was te wijten aan het doel om de bewegingssnelheid van treinen te verhogen zonder ze te moderniseren, en om de stabiliteit in de werking van goederentreinen te vergroten. In Finland bleef de spoorbreedte hetzelfde - 1524 mm, en in Rusland hebben sommige metrolijnen en trams nog steeds zo'n spoorbreedte.
