"Alle wegen lijden naar Rome". Iedereen weet dat. En waar leiden de duizenden straten van de Eeuwige Stad zelf naar toe? Naar de beroemde triomfbogen, die een symbool zijn geworden van de vroegere grootheid van de keizers? Naar het Colosseum, waarvan de arena herinnert aan het gebrul van de menigte, de kwelling van gladiatoren en de eerste christenen? En als je de Romeinen daar zelf naar vraagt, zullen ze nog een dozijn bezienswaardigheden noemen, en zeker het Castel Sant'Angelo, een gigantische stenen cilinder, waarover we onterecht weinig hebben geschreven. Maar San Angelo heeft zo'n rijke geschiedenis…
Kleurrijke auto's rennen vrolijk langs de dijk. De wateren van de Tiber stromen rustig. Rond - de harde steen van de muren. Nu kun je uit eigen vrije wil in dit oude bolwerk komen. Maar 18 eeuwen geleden werden de meeste inwoners onder een betrouwbare escorte hierheen gebracht. Toen deed dit fort ook dienst als gevangenis. En er was geen bolwerk in de Eeuwige Stad dat betrouwbaarder was dan dit voormalige mausoleum van keizer Hadrianus.
Stendhal, die op zomeravonden graag naar kleurrijk vuurwerk van de muren van het kasteel keek, merkte op de een of andere manier in zijn aantekeningen op dat alle heersers "zichzelf als permanent gevestigd in Rome beschouwden, als ze er maar in slaagden dit fort te veroveren." Het kasteel werd meer dan eens bestormd, verbrand, verwoest, geiten graasden op de met gras begroeide muren, maar de tijd kwam - en het werd nieuw leven ingeblazen. De pausen hielden zoveel van hem dat ze er prachtige kamers in bouwden, waar ze zich verstopten bij elke zweem van onrust of extern gevaar.
Het was hier dat een pistoolsalvo het leven sneed van de held van Puccini's opera Tosca. Van deze kunstmatige steile hellingen wierp de ongelukkige Tosca zich naar beneden. De Fransman Victorien Sardou was hier, de auteur van het drama dat Puccini inspireerde tot het schrijven van de opera, en hij koos de plaats voor de finale goed uit. Tenzij een engel Tosca kon redden, die haar minnaar had verloren. Het is jammer dat de beroemde regisseur Franco Zeffirelli, die ervan droomde de filmversie van Tosca te filmen, nooit sponsors heeft gevonden voor het filmen van deze film. Trouwens, hij wilde Elena Obraztsova uitnodigen voor de rol van de heldin.
Fortress tools gingen de geschiedenis in dankzij een andere Italiaan Benvenuto Cellini. Deze beroemde beeldhouwer en juwelier was niet minder bekwaam in militaire aangelegenheden. Toen het leger van Karel V Rome binnenviel en paus Clemens VII, naar het voorbeeld van zijn voorgangers, zichzelf opsloot in het kasteel, leidde Benvenuto, die als zijn juwelier diende, een batterij van 5 kanonnen.
Cellini vocht dapper tegen de vijanden van de Heilige Stoel. Toen hij zich deze belegering herinnerde, kon hij terecht in zijn memoires schrijven: "Ik was meer geneigd tot militaire dienst dan tot het vaartuig dat ik als het mijne beschouwde." Tijdens het beleg hield hij zich echter ook bezig met sieraden.
Clemens VII, die zich voorbereidde om te vluchten, beval Cellini zijn sieraden tot staven te smelten. De juwelier sloot zich op in een van de kamers van het kasteel en veranderde in een gewone kachel de pauselijke tiara's in gouden staven. Bij het uitvoeren van deze geheime missie slaagde Cellini er ook in om de batterij te leiden. Het is maar goed dat papa wist te ontsnappen, anders had de juwelier de smaak te pakken gehad en was hij tot het einde van zijn leven artillerist gebleven.
… De vleugels van het reusachtige beeld van de Heilige Engel, dat het kasteel bekroont, schitteren in de zonnestralen die achter de wolken vandaan komen. Het gezicht van de engel is licht. Er verscheen zelfs een gele halo boven hem. Dit moet het visioen zijn geweest van de Romeinen in het jaar 590 vanaf de geboorte van Christus. Toen werden de inwoners van de Eeuwige Stad neergemaaid door een pestepidemie. Wanhopige stedelingen gingen de straat op. Ze vroegen de Heer om hen te verlossen van de kwade plaag. Toen de processie langs het mausoleum van Hadrianus liep, verscheen er een engel in de lucht erboven. De plaag nam snel af. Dankbare Romeinen noemden het kasteel ter ere van de verlosser van de verschrikkelijke pest.
Tegenwoordig ziet het kasteel er veel bescheidener uit dan het was onder Hadrianus. Travertijn, marmer, pilasters en brons zijn eeuwenlang verloren gegaan. Maar de externe structuur van het "Sad Castle" bleef praktisch ongewijzigd. De structuur was veel meer getransformeerd van binnenuit. De oude graven waarin de keizer en zijn familie rustten, evenals Antony Pius, Marcus Antonius en hun naasten, waren zwaar beschadigd. De asbakken zijn weg. Toch heeft het kasteel een grandioze uitstraling en niet minder grandioze geschiedenis.
